AİHM Bireysel Başvuru
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 1959 yılında kurulmuş uluslararası mahkemedir. Mahkeme, sözleşmenin tarafı olan 47 Avrupa Konseyi üyesi devletin insan haklarına saygılı davranması ilkesi doğrultusunda çalışır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne uyulup uyulmadığını denetleyerek, hukukun üstünlüğünü sağlamaya ve demokrasiyi güçlendirmeye yönelik bir fonksiyon üstlenmiştir.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurulabilmesi için olağan tüm iç hukuk yollarının tüketilmiş olması gerekir. 4 aylık başvuru süresi, olağan ve etkili tüm hukuk yollarının tüketilmesi ile başlar. Başvuru sırasında tüm iç hukuk yolları tüketilmemiş olsa bile, AİHM’in bireysel başvuru hakkında karar verdiği tarihe kadar iç hukuk yollarının başvuru yapıldıktan sonra tüketilmiş olması halinde de başvuru incelenir.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Kimler Başvurabilir?
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde korunan bir hakkın, bir başka sözleşmeci devlet tarafından ihlal edildiğini düşünen devletler AİHM’e başvuru yapabilir.
- Sözleşme ile korunan hakları ihlal edildiğini düşünen bireyler, bireysel başvuru yapabilir.
- Özel hukuk tüzel kişileri başvuru yapabilir.
- Çocuklar adına, hukuksal durumu uygun olan anne veya babası tarafından başvuru yapılmalıdır.
- Hükümet dışı örgütler ve kişi grupları AİHM’e başvuru yapma hakkına sahiptir. Sendikalar, siyasi partiler, dernekler, aynı çıkar etrafında toplanan ve bu nedenle sözleşmede tanımlanan haklardan birinin ihlal edildiğini düşünen, tüzel kişilik sıfatı taşımayan fiili topluluklar AİHM’e başvuru yapabilir.
- Hükümet dışı örgüt ve gruplar, sadece örgüt ya da gurubun gördüğü zararlar nedeniyle başvuru yapabilirler. Hükümet dışı örgütler veya topluluklar, örgüt ya da grup üyelerinin bireysel mağduriyetleri nedeniyle onları temsilen başvuru yapamazlar.
- Kişiler, kendileri ya da bir avukat aracılığıyla başvuru yapabilirler. Ancak başvuru dilekçesi hükümete komünike edildiğinde, başvurucular bir avukat tarafından temsil edilmek zorundadırlar. Avrupa Konseyi, yeterli imkânı olmayan başvurucular için bir adli yardım sistemi kabul etmiştir.
Muhakeme Süreci Nasıldır?
- Başvuru yazılı olarak, dilekçe ile, normal ve elektronik posta, faks gönderme koşullarında, başvurucunun ülke dilinde, Türkçe yapılabileceği gibi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin resmi dili olan İngilizce ve Fransızca olarak da yapılabilir. Ancak faksla veya elektronik posta ile yapılacak başvurularda, asıl evrakların normal posta ile gönderilmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne ulaşması, başvurunun geçerlilik şartlarındandır.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Fransa’daki Strasbourg şehrindedir ve yapılacak başvuru Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin “Cour Europeenne Des Droits de l’Homme Conseil de I’ Europe 67075 Strasbourg/FRANCE” adresine yapılmalıdır.
- Mahkeme önündeki yargılama kamuya açıktır.
- Çelişmeli yargılama ilkesine uygulanır.
- Yazılı inceleme kurallarına tabiidir.
- Duruşmalar çok az davada yapılır ve halka açıktır, fakat Büyük Daire, istisnai koşulların varlığı halinde kapalılık kararı da alabilir.
- Mahkemeye ulaşan her başvuru ilk olarak yazı işleri müdürlüğü hukukçuları tarafından ele alınır ve uygun yargısal formasyonlar önüne gönderilir. Açıkça kabul edilebilirlik kriterlerini karşılamayan bir başvuru tek hâkim önüne gönderilir ve tek hâkim, yazı işleri müdürlüğü hukukçusunun kendi sorumluluğu altında hazırladığı bir not (tek hâkim notu) üzerinden kararını verir. Tek hâkim, kendisi karar almak yerine başvuruyu incelenmek üzere komite ya da daire önüne de gönderebilir.
Ofisimizde tüm bu süreci ve daha fazlasını, sizin adınıza vekaleten yürütme yeteneğine kabil yetkin avukatlar çalışmaktadır. AHİM tarafından 20.03.2012 tarihinde Pilot Dava olarak kabul edilen Ümmühan Kaplan / Türkiye davasında Ofisimiz Ümmühan Kaplan’ı temsil etmiş olup, Türk Hukuk dünyasında davaların hızlandırılması için pilot mahkeme ve uygulamaların başlatılmasına sebep olunmuştur.