SPK Tag

by kiratlihukuk

Kripto Varlıklara İlişkin Düzenlemeler İçeren Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonundan Geçti

30.05.2024 tarihinde, Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu tarafından kabul edildi.

Kanun teklifi ile;

  • Kripto varlık hizmet sağlayıcıları,
  • Kripto varlık platformlarının faaliyetleri,
  • Kripto varlıkların saklanması,
  • Türkiye’de yerleşik kişilerin kripto varlık platformları nezdinde yapabileceği kripto varlık alım satım ve transfer işlemleri düzenlenmiştir.

Buna ek olarak;

  • Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kurulmaları ve faaliyet göstermeleri için SPK’dan izin almaları gerektiği düzenlenerek, bunların faaliyetleri sırasında uymaları gereken ilke ve esasların 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’na eklenecek düzenlemelere dayanılarak çıkarılacak ikincil düzenlemeler ile SPK tarafından belirleneceği belirtilmiştir.

 

  • Kanuna Eklenen Terimler;

Cüzdan; Kripto varlıkların transfer edilebilmesini ve bu varlıkların ya da bu varlıklara ilişkin özel ve açık anahtarların çevrim içi veya çevrim dışı olarak depolanmasını sağlayan yazılım, donanım, sistem ya da uygulamalarını,

Kripto varlık: Dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak elektronik olarak oluşturulup saklanabilen, dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan ve değer veya hak ifade edebilen gayri maddi varlıkları,

Kripto varlık hizmet sağlayıcı: Platformları, kripto varlık saklama hizmeti sağlayan kuruluşları ve bu Kanuna dayanılarak yapılacak düzenlemelerde kripto varlıkların ilk satış ya da dağıtımı dahil olmak üzere kripto varlıklarla ilgili olarak hizmet sağlamak üzere belirlenmiş kuruluşları,

Kripto varlık saklama hizmeti: Platform müşterilerinin kripto varlıklarının veya bu varlıklara ilişkin cüzdandan transfer hakkı sağlayan özel anahtarların saklanmasını, yönetimini veya Kurulca belirlenecek diğer saklama hizmetlerini

Platform: Kripto varlık alım satım, ilk satış ya da dağıtım, takas, transfer, bunların gerektirdiği saklama ve belirlenebilecek diğer işlemlerin bir veya daha fazlasının gerçekleştiği kuruluşları ifade etmektedir.

 

  • Kanun’un Uygulanacağı Haller;

Bu kanun;

  • Sermaye piyasası araçlarına özgü haklar sağlayan dışındaki kripto varlıklar,
  • Ddağıtık defter teknolojisinin veya benzer bir teknolojik altyapının geliştirilmesi suretiyle oluşturulan, değeri bu teknolojiden ayrıştırılamayan nitelikte olan kripto varlıklar,
  • Platformlarca kendi nezdinde işlem görecek veya ve ilk satış ya da dağıtımı yapılacak kripto varlıklara uygulanacaktır.

 

  • Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları;

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kurulabilmesi ve faaliyete başlaması için SPK’den izin alması zorunlu hale gelmiştir. Yine, pay devirlerinde de SPK’nin izninin alınması zorunludur.

Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, atıf hükümler dışında Sermaye Piyasası Kanunu’nun diğer hükümlerine tabi olmayacaktır.

Kripto varlık hizmet sağlayıcılara icra edecekleri faaliyetleri gösteren yetki belgesi verilecektir.

Sağlayıcılar münhasıran SPK’nin belirleyeceği faaliyetleri yerine getirecektir. Buna göre sağlayıcıların;

  • Kuruluşu
  • Faaliyete başlaması
  • Ortakları, yöneticileri, personeli, organizasyonu,
  • Sermayeleri,
  • Sermaye yeterlilikleri
  • Yükümlülükleri
  • Bilgi sistemleri
  • Teknolojik altyapıları,
  • Pay devrileri
  • Yapabilecekleri faaliyetler
  • Faaliyetlerin geçici veya sürekli durdurulmasına ilişkin esaslar
  • Faaliyetleri esnasında uymaları gereken diğer ilke ve esaslar SPK tarafından belirlenecektir.

İlgili hükme aykırı olarak gerçekleştirilen devirler, pay defterine kaydolunmayacak olup aykırı olarak pay defterine yapılacak olan kayıtlar da hüküm ifade etmeyecektir.

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının ortaklarının;

  • İİK veya diğer mevzuat hükümlerine göre müflis olmaması,
  • Konkordato ilan etmiş olmaması,
  • Uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırma başvurusunun tasdik edilmiş olmaması,
  • Hakkında iflasın ertelenmesi kararı verilmiş olmaması,
  • Tasfiyeye tabi tutulan bankerler ile iradi tasfiye haricinde faaliyet izni iptal edilmiş faktoring, finansal kiralama, finansman, tasarruf finansman, varlık yönetim, sigorta, reasürans, emeklilik şirketleri ve ödeme sistemi işleticileri, ödeme hizmeti sağlayıcıları ile para ve sermaye piyasalarında faaliyet gösteren kurumlarda doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazla paya sahip olmaması veya kontrolü elinde bulundurmaması,
  • Taksirli suçlar hariç olmak üzere affa uğramış olsalar bile; 765 sayılı eski TCK, 5237 sayılı TCK ve diğer kanunlar uyarınca;
  • Basit veya nitelikli zimmet,
  • Zimmet,
  • İrtikâp,
  • Rüşvet,
  • Hırsızlık,
  • Dolandırıcılık,
  • Sahtecilik,
  • Güveni kötüye kullanma,
  • Dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar,
  • İstimal ve istihlâk kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları,
  • Resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma,
  • Edimin ifasına fesat karıştırma,
  • Bilişim sistemini engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme,
  • Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması,
  • Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçları,
  • Terörizmin finansmanı,
  • 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun md.5’te sayılan suçlar
  • Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar ile egemenlik alametlerine ve organlarının saygınlığına karşı suçlar,
  • Devletin güvenliğine karşı suçlar,
  • Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine ve milli savunmaya karşı suçlar,
  • Devlet sırlarını açığa vurma suçu,
  • Devlet sırlarına karşı suçlar,
  • Casusluk
  • Yabancı devletlerle olan ilişkilere karşı suçlar,
  • 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki suçlar,
  • Vergi kaçakçılığı suçları veya bu suçlara iştirakten hükümlü bulunmaması,
  • Kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkum olmaması ya da bu Kanunda yazılı suçlardan kesinleşmiş mahkûmiyetinin bulunmaması,
  • İşlemin yasaklı olmaması,
  • Gerekli mali güç ve işin gerektirdiği dürüstlük ve itibara sahip bulunması,
  • Ortaklık yapısının şeffaf ve açık olması şarttır.

Yine aynı Kanun maddesinde, yönetim kurulu üyeleri, temsile yetkili kişiler, imtiyazlı pay sahipleri bakımından taşınması gereken şartlara yer verilmiştir.

SPK’nin, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluşuna ve/veya faaliyete başlamasına izin verilebilmesi için bilgi sistemleri ve teknolojik altyapılarına ilişkin hususların TÜBİTAK kriterlerine uygun olması şartı aranacaktır. Nitekim kripto varlık hizmet sağlayıcılarının sistemlerinin güvenli bir biçimde yönetilebilmesi için gerekli düzenlemeleri yapma, önlemeleri alma, gerekli iç kontrol birim ve sistemlerini oluşturma yükümlülükleri mevcuttur.

Cüzdanlara ve fon transferlerinin gerçekleştirildiği hesaplara ilişkin kayıtlar kripto varlık hizmet sağlayıcılar tarafından güvenli, erişilebilir ve takip edilebilir şekilde tutulacaktır.

Müşterilerin her ne suretle olursa olsun kripto varlık hizmet sağlayıcıları nezdinde bulunan nakit ve kripto varlıkları, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının borçları nedeniyle, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mal varlığı ise müşterilerin borçları nedeniyle kamu alacakları için olsa dahi haczedilemeyecek, rehnedilemeyecek, iflas masasına dâhil edilemeyecek ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamayacaktır. Müşterilere ait nakit ve kripto varlıklara ilişkin tedbir, haciz ve benzeri her türlü idari ve adli talepler münhasıran kripto varlık hizmet sağlayıcıları tarafından yerine getirilecektir.

Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, müşterilerin kimliklerini, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve ilgili diğer mevzuat hükümleri kapsamında tespitle yükümlüdür.

 

  • Hizmet Sağlayıcılarının Faaliyetinin Durdurulması;

SPK, kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetlerinden kaynaklanan;

  • Nakit ödeme ve kripto varlık teslim yükümlülüklerini yerine getiremediği,
  • Kısa sürede yerine getiremeyeceği,
  • Bunlardan bağımsız olarak mali yapılarının ciddi surette zayıflamakta olduğu
  • Mali durumunun taahhütlerini karşılayamayacak kadar zayıflamış olduğunun tespiti hâlinde üç ayı geçmemek üzere verilecek uygun süre içinde mali yapılarının güçlendirilmesini istemeye ya da herhangi bir süre vermeksizin doğrudan kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerini;
  • Geçici olarak durdurmaya;
  • Faaliyet yetkilerini kaldırmaya;
  • Sorumluluğu tespit edilen yöneticilerin ve çalışanların imza yetkilerini sınırlandırmaya veya kaldırmaya yetkilidir.

Faaliyetleri geçici olarak durdurulan kripto varlık hizmet sağlayıcıları için Kanun’un “Mali durumun bozulması hâlinde uygulanacak tedbirler” başlıklı 97.maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri uygulanavaktır.

SPK tarafından belirlenen esaslara aykırı olarak internet dışındaki mecralardan ilan, reklam ve duyuru yapıldığının tespiti hâlinde, sorumluların ilgili mevzuat uyarınca ilan ve reklamları durdurulabilir, kanuna aykırı belgeleriyle, ilan ve reklamları toplatılabilecektir.

 

  • Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının Sorumluluğu;

 

5.1- Kusurluluk

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının hukuka aykırı faaliyetleri ile nakit ödeme ve/veya kripto varlık teslim yükümlülüklerini yerine getirememesinden kaynaklanan zararlardan kripto varlık hizmet sağlayıcıları sorumludur.

Zararın kripto varlık hizmet sağlayıcılarından tazmin edilememesi veya edilemeyeceğinin açıkça belli olması hâlinde; kripto varlık hizmet sağlayıcı mensupları kusurlarına ve durumun, gereklerine göre zararlar kendilerine yükletilebildiği ölçüde sorumlu olup, şahsi sorumlulukla ilgili olarak bu Kanun hükmü uygulanacaktır.

Kripto varlık hizmet sağlayıcıları bilişim sistemlerinin işletilmesi, her türlü siber saldırı, bilgi güvenliği ihlalleri gibi fiillerden veya personelin her türlü davranışından kaynaklanan kripto varlık kayıplarından TBK md.71 kapsamında sorumlu tutulacaktır.

Kayıpların kripto varlık hizmet sağlayıcılarından tazmin edilememesi veya edilemeyeceğinin açıkça belli olması hâlinde; kripto varlık hizmet sağlayıcı mensupları kusurlarına ve durumun gereklerine göre kayıplar kendilerine yükletilebildiği ölçüde sorumlu olup, şahsi sorumlulukla ilgili olarak bu Kanunun hükümleri uygulanacaktır.

Hizmet sağlayıcıların kusuru olmaksızın sunulan hizmetlerde yaşanan kesintilerden kaynaklanan, geçici bir süre emir iletilememesi ya da işlem/transfer yapılamaması hâlleri ve benzeri hâllerde ortaya çıkan zararlar bu kapsamda değerlendirilemeyecektir.

İlgili düzenlemelere aykırı fiillerde bulunanlara bu Kanunun 103 ve 105. maddeleri uyarınca idari para cezası uygulanacaktır.

 

5.2- İzinsiz Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılığı

İzin almaksızın kripto varlık hizmet sağlayıcısı olarak faaliyet yürüttüğü tespit edilen gerçek kişiler ve tüzel kişilerin yetkilileri üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin günden on bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacaktır.

Kripto varlık hizmet sağlayıcı görevi nedeniyle kendisine tevdi edilmiş olan veya koruma, saklama ve gözetimiyle yükümlü olduğu para veya para yerine geçen evrak veya senetleri, diğer malları veya kripto varlıkları kendisinin ya da başkasının zimmetine geçiren kripto varlık hizmet sağlayıcı yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile diğer mensupları, sekiz yıldan on dört yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacakları gibi kripto varlık hizmet sağlayıcının zararını tazmine mahkûm edilecektir.

Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi hâlinde faile on dört yıldan yirmi yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası verilir. Ancak, adli para cezasının miktarı kripto varlık hizmet sağlayıcının ve müşterilerinin uğradığı zararın üç katından az olamayacaktır.

 

5.3- Faaliyet İzni Kaldırılan Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılığı

Faaliyet izni kaldırılan bir kripto varlık hizmet sağlayıcının; hukuken veya fiilen yönetim veya kontrolünü elinde bulundurmuş olan gerçek kişi ortaklarının, kripto varlık hizmet sağlayıcının ya da müşterilerinin kaynaklarını, her ne suretle olursa olsun kripto varlık hizmet sağlayıcının emin bir şekilde çalışmasını tehlikeye düşürecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak kendilerinin veya başkalarının menfaatlerine kullandırmak suretiyle, kripto varlık hizmet sağlayıcıyı veya müşterilerini zarara uğratmaları zimmet olarak kabul edilmektedir.

Bu fiilleri işleyenler hakkında on iki yıldan yirmi iki yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezasına hükmolunur; ancak, adli para cezasının miktarı kripto varlık hizmet sağlayıcının ve müşterilerinin uğradığı zararın üç katından az olamaz. Ayrıca, meydana gelen zararın müteselsilen ödettirilmesine karar verilecektir.

 

5.4- Etkin Pişmanlık

Soruşturma başlamadan önce, zimmete geçirilen para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin, diğer malların veya kripto varlıkların aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi hâlinde, verilecek cezanın üçte ikisi indirilecektir.

Kovuşturma başlamadan önce, gönüllü olarak, zimmete geçirilen para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin, diğer malların veya kripto varlıkların aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi hâlinde, verilecek cezanın yarsı indirilecektir.

Bu durumun hükümden önce gerçekleşmesi hâlinde, verilecek cezanın üçte biri indirilecektir.

Zimmet suçunun konusunu oluşturan para veya para yerine geçen evrak veya senetleri veya diğer malların veya kripto varlıkların suçun işlendiği tarihteki değerinin azlığı nedeniyle verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilecektir.

Kripto varlık hizmet sağlayıcının zimmet sayılan karar ve işlemler gerçekleştirdiği tespit edilen yönetim kurulu başkan ve üyeleri, diğer mensupları, hukuken veya fiilen yönetim veya kontrolünü elinde bulundurmuş olan gerçek kişi ortaklarının müşterilere verdikleri zararla sınırlı olarak zimmete geçirildiği tespit edilen tutardan öncelikli olarak karşılanmasını sağlamak amacıyla şahsi sorumlulukları yoluna gidilerek, SPK’nin talebi üzerine doğrudan şahsen iflaslarına mahkemece karar verilebilecektir.

Bu karar ve işlemler üçüncü kişilere menfaat temini amacıyla yapıldığı takdirde, menfaat temin eden kişiler hakkında da temin ettikleri menfaat üzerinden uygulanacaktır.

Haklarında şahsi iflas kararı verilenlerin aktiflerinden nakit olanlar doğrudan doğruya, olmayanlar ise paraya çevrilmek suretiyle, müşterilerin zararlarını ödenmesinde kullanılacaktır.

Aktiflerden öncelikle müşteri zararları ödenir. Müşteri zararlarının tamamının karşılanamaması hâlinde garameten ödeme yapılır. Müşteri zararları tamamen karşılandıktan sonra artan kısım haklarında şahsi iflas kararı verilenlere iade edilecektir.

 

  • Soruşturma ve Kovuşturma Usulü;

Kanunda belirtilen suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturmalar, SPK’nin yazılı bildirimi üzerine veya gecikilmesinde sakınca görülen hâllerde re’sen Cumhuriyet savcılarınca yapılır ve SPK haberdar edilecektir.

Başvuru üzerine kamu davası açılması hâlinde iddianamenin kabulü ile birlikte, bir örneği SPK’ye tebliğ edilir ve SPK aynı zamanda katılan sıfatını kazanacaktır.

Başlatılan soruşturmalar neticesinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verilirse, bu karar ilgisine göre SPK ve soruşturmanın tarafı ilgililere tebliğ edilir. Kurul ve ilgililer kendisine tebliğ edilen bu kararlara karşı itiraza yetkilidir. Kamu davası açılması hâlinde, iddianamenin bir örneği Kurula tebliğ edilecektir.

Kanunda tanımlanan zimmet suçuna ait davalar, fiilin işlendiği yerin bağlı olduğu ilin adıyla anılan (1) numaralı ağır ceza mahkemelerinde görülür. Gerekli görülen yerlerde Adalet Bakanlığının teklifi üzerine Hâkimler ve Savcılar Kurulunca bu tür suçlara bakmak üzere o yerlerdeki diğer ağır ceza mahkemeleri de görevlendirilebilecektir.

İlgili suçlardan dolayı mahkûm olanlar, Hazineye olan borçları ve tazminatları ödemediği veya bu borçlar ve tazminatlar malvarlıklarından tahsil olunamadığı sürece, bunlar hakkında koşullu salıverilme hükümleri uygulanmayacaktır.

 

 

  • Platformlar;

Platformlarda fiyatlar serbestçe oluşur.

Platformlarda gerçekleştirilen makul ve ekonomik bir gerekçeyle açıklanamayan ve platform nezdindeki işlemlerin güven, açıklık ve istikrar içinde çalışmasını bozacak nitelikteki eylem ve işlemlere ilişkin uygulanacak hükümler saklıdır.

Platformlar işlemlerin güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil, dürüst ve rekabetçi bir şekilde gerçekleşmesinin sağlanması ve piyasa bozucu nitelikte eylem ve işlemlerin tespit edilmesi, önlenmesi ve tekrarlanmaması amacıyla emir ve işlem esaslarım belirler, bünyelerinde gerekli gözetim sistemini kurar ve her türlü önleyici tedbirleri alacaktır.

Piyasa bozucu nitelikte eylem ve işlemlere karşı ise gerekli tedbirleri almak ve ulaşılan tespitleri rapora bağlayarak SKP’ye bildirmekle yükümlüdür. Yine platformlar, müşterilerinin işlemlerine ilişkin itirazlarını ve şikayetlerini etkin şekilde çözecek dâhili mekanizmalar kurmakla yükümlüdür.

Platformlarca kendi nezdinde işlem görecek veya ve ilk satış ya da dağıtımı yapılacak kripto varlıkların belirlenmesine ve bunların işlem görmesinin sonlandırılmasına ilişkin yazılı listeleme prosedürü oluşturulması zorunlu olup, bu konuda Kurul tarafından ilke ve esaslar düzenlenebilir. Belirlenecek ilke ve esaslarda teknik kriterlere yer verilebilecektir.

Platformların müşterilerine ait kripto varlıkların müşterilerin kendi cüzdanlarında bulundurulması esastır. Müşterilerin kendi cüzdanlarında bulundurmayı tercih etmedikleri kripto varlıklara ilişkin saklama hizmetinin, BDDK tarafından uygun görülen bankalarca veya Kurulca kripto varlık saklama hizmeti sunma konusunda yetkilendirilmiş diğer kuruluşlarca sunulması ve müşterilere ait nakitlerin bankalarda tutulması zorunludur.

Platformlar ile bunların müşterileri arasındaki ilişkiler ve platformlarda gerçekleştirilen işlemler nedeniyle taraflar arasında oluşan uyuşmazlıklar genel hükümlere tabidir.

 

  • Kripto Varlıklara İlişkin İşlemler;

Platformlar üzerinden kripto varlıkların alınıp satılmasına ve ilk satış ya da dağıtımının yapılmasına; kripto varlıkların takasına, transferine ve saklanmasına ilişkin usul ve esaslar ile kripto varlıklara yönelik yatırım danışmanlığı ve portföy yöneticiliği yapılmasına ilişkin SPK tarafından düzenlenecektir.

İlgili hükümlerde açıklık bulunmaması halinde ise SPK tarafından tesis edilen düzenleyici işlemler tesis edilmesi ve özel nitelikli kararlar alınması bakımından SPK’nin yetkisi vardır.

SPK, kripto varlık hizmet sağlayıcılarla müşterileri arasında sözleşmelerin düzenlenmesine, kapsamına, değiştirilmesine, ücret ve masraflara, sözleşmenin sona ermesine ve feshine ve bu sözleşmelerin içeriğinde yer alması gereken asgari hususlara ilişkin belirleme yapabilecektir.

SPK, sermaye piyasası araçlarının, kripto varlık olarak ihracına ve hizmet sağlayıcıları tarafından sunulan elektronik ortam nezdinde kayden izlenmesine ilişkin esasları belirleyebilecektir. Sermaye piyasası araçlarının kripto varlık olarak ihracı halinde de elektronik ortam kayıtları esas alınacaktır.

 

  • Aykırı İşlemler;

Kripto varlıkların Kanuna ve ilgili düzenlemelere aykırı şekilde satış ya da dağıtımının yapılması halinde “Kanuna aykırı ihraçlar ile izahnamede yer alan bilgi ve açıklamalara aykırılık hâlinde uygulanacak tedbirler” ve “İhraççıların hukuka aykırı işlemleri ile sermayeyi veya mal varlığını azaltıcı işlemlerinde uygulanacak tedbirler” başlıklı 91 ve 92.madde hükümlerinde öngörülen tedbirler uygulanabilir. Söz konusu aykırılıklarda Kanun’un “Usulsüz halka arz ve izinsiz sermaye piyasası faaliyeti” başlıklı 109.maddesinde öngörülen yaptırımlar uygulanacaktır.

 

  • Sözleşmeler;

Kripto varlık hizmet sağlayıcıları ile müşteriler arasında imzalanan sözleşmeler yazılı şekilde veya uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle gerçekleştirilecek ve müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkân verecek yöntemler yoluyla kurulabilecek olup buna ilişkin usul ve esaslar SPK tarafından belirlenecektir.

Kripto varlık hizmet sağlayıcıların müşterilerine karşı sorumluluğunu ortadan kaldıran veya sınırlandıran her türlü sözleşme şartı geçersizdir.

 

  • Bankacılık Faaliyetleri;

SPK, bankalara yükümlülük getirecek düzenlemeler için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun görüşü alınacaktır.

Müşteri hesaplarının bankalarda nemalandırılmasına ilişkin esaslar SPK tarafından belirlenecektir.

 

  • İçeriğin Çıkarılması ve Erişimin Kaldırılması;

İçeriğin çıkarılması ve erişimin engellenmesi kararı;

  • SPK tarafından belirlenen esaslara ya da yasaklara aykırı olarak internet üzerinden ilan, reklam ve duyuru yapıldığına ilişkin bilgi edinilmesi,
  • SPK’ca belirlenen esaslara aykırı olarak kripto varlıklara yönelik yatırım danışmanlığı ve/veya portföy yöneticiliği yapıldığına ilişkin bilgi edinilmesi,
  • İzin alınmaksızın kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetinin internet aracılığıyla yapıldığının tespit edilmesi hallerinde verilebilmektedir.

 

  • İzinsiz Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılığı;

Yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunulması ya da Kurulca yapılacak düzenlemeler kapsamında kripto varlıklara ilişkin yasaklanmış bir faaliyetin Türkiye’de yerleşik kişilere sunulması da izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı sayılacaktır.

Buna göre; yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de iş yeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan kripto varlık hizmetlerine ilişkin olarak doğrudan ve/veya Türkiye’de yerleşik kişi ya da kurumlar aracılığıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması durumlarından herhangi birinin varlığı hâlinde faaliyetlerin Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik olduğu kabul edilmektedir.

Kripto varlık hizmet sağlayıcıların hukuka aykırı faaliyet ve işlemlerde, Kanun’un “Sermaye piyasası kurumlarının hukuka aykırı faaliyet veya işlemlerinde uygulanacak tedbirler” başlıklı 96.maddesi uygulanacaktır.

İzinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetinde, Kanun’un “İzinsiz sermaye piyasası faaliyetinde uygulanacak tedbirler” başlıklı 99.maddesi uygulanacaktır.

İzinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetinde bulunanların ilan, reklam ve açıklamaları ile her türlü ticari iletişimlerine ilişkin olarak bu Kanun’un “Kanuna aykırı ilan, reklam ve açıklamalarda uygulanacak tedbirler” başlıklı 100.maddesinin birinci fıkrası hükümleri uygulanacaktır.

 

  • Geçiş Hükümleri;

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürütenler, yürürlük tarihinden itibaren bir ay içinde, SPK tarafından belirlenecek belgelerle SPK’ye başvuruda bulunarak faaliyet izni almak üzere gerekli başvuruları yapacaklarına veya müşteri hak ve menfaatlerini zarara uğratmadan üç ay içerisinde tasfiye kararı alacaklarına ve tasfiye sürecinde yeni müşteri kabul etmeyeceklerine dair bir beyan sunmak zorundadır.

Kanunun yürürlüğü sonrasında faaliyete başlamak isteyenler faaliyetlerine başlamadan önce Kurula başvuruda bulunarak faaliyet izni almak üzere gerekli başvurulan yapacaklarını beyan edeceklerdir.

Tasfiye olacak kuruluşlar bu durumu internet sitelerinde duyururlar, ayrıca müşterilerine elektronik posta, kısa mesaj, telefon ve benzeri iletişim araçları ile bildireceklerdir.

Tasfiyeye gitmeyi tercih eden ya da belirlenen süre içerisinde Kurula başvuru yapmayan kuruluşlarda hesapları bulunan müşterilerin transfer taleplerinin yerine getirilmemesi izinsiz hizmet sağlayıcılığı faaliyeti suçunu oluşturacaktır.

Yurt dışında yerleşik kripto varlık hizmet sağlayıcıları, Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyetlerini Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üç ay içerisinde sonlandırılacaktır.

Bu transfer talepleriyle ilgili ortaya çıkacak uyuşmazlıklarda genel hükümler uygulanacaktır.

Bu fıkra hükümlerine aykırı hareket edenler, faaliyette bulunmaya devam edenler ve buna imkân sağlayanlar hakkında uygulanacak hükümler saklıdır.

 

  • Diğer;

Kripto varlıklarla yapılan her türlü işleme ilişkin, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri saklıdır.

Kripto varlıkları konu edinen rehin sözleşmelerine, 6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu uygulanamayacaktır.

 

Share
Finans5 Haziran 20240 comments